5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştıran özel sektör işyeri işverenlerine yönelik; kayıtlı sigortalı istihdamının artırılması, kadınlar, gençler ve engelliler gibi dezavantajlı grupların istihdamının artırılması, bölgesel, büyük ölçekli yatırımlar ile stratejik yatırımların özendirilmesi amaçlarıyla çeşitli Kanunlarda yer alan sigorta prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanabilme imkânı sağlanmıştır.

Bunun yanında primlerin düzenli ödenmesinin özendirilmesi ve genç girişimciliğinin teşvik edilmesi amaçlarıyla 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılara yönelik de prim indirim ve destekleri uygulanmaktadır.

Hâlihazırda uygulaması devam eden 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda yedi, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'nda üç, 4857 sayılı İş Kanunu'nda bir, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanun'da bir, 5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu'nda bir, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu'nda bir, 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu'nda bir ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nda bir olmak üzere toplamda on altı farklı sigorta prim teşviki, destek ve indirimine ilişkin iş ve işlemler Kurumumuzca yürütülmektedir.

Bu teşvik uygulamaları şunlardır:

• 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası işveren hissesi beş puanlık indirim,
• 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde yer alan yurtdışına götürülen/gönderilen sigortalıların genel sağlık sigortası işveren hissesi beş puanlık indirim,
• 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinde yer alan 4/1-b sigortalılarına yönelik beş puanlık indirim,
• 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde yer alan 4/1-b kapsamındaki genç girişimcilere yönelik prim teşviki,
• 5510 sayılı Kanunun Ek 2 nci maddesi uyarınca Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararlara istinaden sigorta primi işveren hissesi/sigortalı hissesi teşviki,
• 5510 sayılı Kanunun Geçici 101 inci maddesi uyarınca asgari ücret desteği,
• 5510 sayılı Kanunun Geçici 95 inci maddesinde düzenlenen sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi beş puanlık indirim,
• 4447 sayılı Kanunun 50 nci maddesi uyarınca işsizlik ödeneği alanların istihdamı halinde sigorta primi sigortalı ve işveren hissesi teşviki,
• 4447 sayılı Kanunun Ek 4 üncü maddesi uyarınca çok tehlikeli sınıfta yer alıp iş kazası meydana gelmeyen işyerlerine işsizlik sigortası primi işveren hissesi teşviki,
• 4447 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi uyarınca gençlerin, kadınların ve mesleki belge sahibi olanların istihdamı halinde sigorta primi işveren hissesi teşviki,
• 4857 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi uyarınca engelli sigortalı istihdamı halinde sigorta primi işveren hissesi teşviki,
• 5746 sayılı Kanun uyarınca araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesine yönelik sigorta primi teşviki,
• 5225 sayılı Kanun uyarınca kültür yatırımları ve girişimlerinin desteklenmesine yönelik sigorta primi teşviki,
• 3294 sayılı Kanunun Ek 5 inci maddesinde yer alan sosyal yardım alanların istihdamına yönelik sigorta primi desteği,
• 2828 sayılı Kanunun Ek 1 inci maddesinde yer alan sosyal hizmet modellerinden yararlananların istihdamına yönelik prim teşviki,
• 6331 sayılı Kanunun 7 nci maddesi uyarınca iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin desteklenmesi.

Teşviklerden Yasaklama Uygulaması

Yasal Dayanak: 5510 sayılı Kanunun Ek 14 üncü maddesi.

Mahkeme kararıyla veya yapılan kontrol ve denetimlerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalıyı fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işyerleri; ilk tespitte bir ay süreyle, ilk tespit tarihinden itibaren 3 yıl içinde tekrar eden ve yasaklama kapsamına giren her bir tespit için ise birer yıl süreyle aşağıda belirtilen sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanamazlar.

Mahkeme kararıyla veya yapılan kontrol ve denetimlerde, çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirdiği kişileri fiilen çalıştırmadığı tespit edilen kişi sayısının, aynı işyerinde çalıştırılan toplam sigortalı sayısının %1’ini aşması veya %1’i aşmamakla birlikte beş kişiden fazla olması halinde bir ay/bir yıl yasaklama yapılmaktadır.

Çalıştırılan kişilerin sigortalı olarak bildirilmemesinin (kayıt dışı istihdam) tespitinde yasaklama yapılan teşvikler:

• Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları işveren hissesinden beş puan indirim,
• Yurtdışına götürülen/gönderilen sigortalıların genel sağlık sigortası işveren hissesinden beş puan indirim,
• Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararlara istinaden sigorta primi işveren hissesi/sigortalı hissesi teşviki,
• Gençlerin, kadınların ve mesleki belge sahibi olanların istihdamı halinde sigorta primi işveren hissesi teşviki,
• Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinden 5 puan indirim,
• 2024 yılı asgari ücret desteği,
• Sosyal yardım alanların istihdamına yönelik sigorta primi teşviki,
• Çok tehlikeli sınıfta yer alıp iş kazası meydana gelmeyen işyerlerine işsizlik sigortası primi işveren hissesi teşviki,
• İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin desteklenmesi.

Bildirilen sigortalının fiilen çalıştırılmamasının (sahte sigortalılık) tespitinde yasaklama yapılan teşvikler:

• Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları işveren hissesinden beş puan indirim,
• Yurtdışına götürülen/gönderilen sigortalıların genel sağlık sigortası işveren hissesinden beş puan indirim,
• Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararlara istinaden sigorta primi işveren hissesi/sigortalı hissesi teşviki,
• Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinden 5 puan indirim,
• 2024 yılı asgari ücret desteği.