Kurumumuzca Yapılan Çalışmalar

Kayıt Dışı İstihdamı Önlemek İçin Kurumumuzca Yapılan Çalışmalar
Sosyal Güvenlik Kurumları arasındaki norm ve standart birliğini sağlayan ve mevzuat farklılıklarını gideren Sosyal Güvenlik Reformuyla sosyal güvenliğe ilişkin birçok konuda olduğu gibi kayıt dışı istihdamla mücadele konusunda da kapsamlı düzenlemeler yapılmıştır. Reformla birlikte kayıt dışı istihdamla mücadele konusunda sadece Sosyal Güvenlik Kurumu’nun yaptığı çalışmalarla başarılı olunamayacağı; kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum örgütleri, bankalar ve toplumun diğer ilgili kesimleri ile işbirliği yapılarak bu sorunun ortadan kaldırılabileceği hususu benimsenmiştir. Sosyal güvenlik reformu ile oluşturulan bu yeni anlayış çerçevesinde, Kurum olarak kayıt dışı istihdamla mücadele stratejimizi şu şekilde özetleyebiliriz:

STRATEJİMİZ

1-Kurumlar Arası Bilgi ve Veri Paylaşımı Suretiyle Çapraz Denetim Yapılması 
Kayıt dışı istihdamla etkili şekilde mücadele edilebilmesi için kurumlar arası işbirliğinin kaçınılmaz olduğu anlayışından hareketle yapılan düzenleme ile tüm bankalar ve kamu kurum ve kuruluşlarına önemli yükümlülükler getirilmiştir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 8 inci maddesinin yedinci fıkrasına istinaden; tüm bankalar ile bakanlıklar ve kamu kurumlarından kurumdan işlem yapan 100 farklı işleme ilişkin, kişilerin
“T.C kimlik numaraları”,
“Adı-Soyadı”, “Mesleki Bilgileri”
“İşyeri Ünvanı ve Adresi”
bilgileri alınarak, elektronik veya manuel olarak bulunulan yerdeki sosyal güvenlik il müdürlükleri/merkezlerine bildirilmesi istenmiştir. Gönderilen bu bilgilerden işyeri ve sigortalılık kontrolü yapılmaktadır.

 2- Denetim Sisteminin Etkinleştirilmesi ve Risk Odaklı Denetim Modeline Geçiş  
Kurumumuz tarafından yapılan denetimlerde etkinliğin artırılması için öncelikle il müdürlüklerimizde görev yapmak üzere Sosyal Güvenlik Denetmeni istihdamı sağlanmıştır. Ayrıca yapılan denetimlerde etkinliğin artırılması için risk odaklı denetim modelini benimsenerek; rutin ve rastgele denetimlerin yerine risk analizi yapılarak belirlenen bölgeler, sektörler ve işyerlerinin denetimini sağlanmaktadır.

3- İstihdam Üzerindeki Maliyetlerin Yeniden Değerlendirilmesi        
İşverenler üzerindeki mali yüklerin azaltılması amacıyla çok sayıda teşvik uygulanmaktadır. Tüm sigortalılara yönelik teşviklerle birlikte gerek bölgesel ve sektörel önceliklere göre gerekse kadınlar, gençler, engelliler gibi bazı özel gruplara yönelik uygulanan teşvikler ile işverenlerce ödenmekte olan sigorta primlerinin Hazine tarafından karşılanması sağlanmaktadır.

4- Sosyal Güvenlik Hizmetlerinin Kalitesinin Artırılması    
Gelişen teknolojinin de yardımıyla sigortalı ve işverenlere sağlanan hizmetlerin kalitesi arttırılmış, vatandaşlara ve işverenlere kolay erişilebilir, sürdürülebilir ve daha nitelikli hizmet almaları sağlanarak kayıtlı çalışma cazip hale getirilmiştir. Nitekim son yılarda benimsenen insan odaklı hizmet anlayışının sonucu olarak; yapılan anketlerde Kurumumuzun sunduğu hizmetlerden memnuniyet oranları hizmet alanlar için (aktif/pasif sigortalı ve hak sahipleri) % 71, paydaşlar için de (işveren, mali müşavir, hastane, eczane) %74,7’e çıkmıştır.
Kurumumuzun yeniden yapılandırılması çalışmaları kapsamında kayıt dışı istihdamla mücadele konusunda yapılan çalışmaları merkezden koordine etmesi ve gerekli stratejileri oluşturması amacıyla bir birim (Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Daire Başkanlığı), bu çalışmaların yerel bazda yürütülmesi için de tüm illerde “Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Servisleri” oluşturulmuştur.

5- Sosyal Güvenlik Bilincinin ve Kültürünün Oluşturulması
Gerek vatandaşlarımızın sosyal güvenliğin önemi ve kayıt dışı istihdam konusunda bilinçlendirilmesi gerekse işverenler ve çalışanların hak ve yükümlülükleri konusunda bilgilendirilmeleri amacıyla çok sayıda faaliyet yapılmaktadır. Kurumumuz tarafında yapılan bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetleri oldukça dinamik bir yapıya sahiptir. Yani gerek merkez birimlerimiz gerekse il müdürlüklerimiz tarafından kamu kurumları, sivil toplum örgütleri, üniversiteler, medya organları vb. ile işbirliği içerisinde, sürekli olarak bu faaliyetler düzenlenmektedir.
Bu kapsamda toplumun ilgili kesimlerine yönelik kayıt dışı çalışmanın olumsuz etkilerini, sosyal güvenliğin önemi, vatandaşların hak ve yükümlülüklerini anlatmak için yürüttüğümüz faaliyetlerimiz bulunmaktadır. Bunlardan bazıları:
• Vatandaşlarımızın gündelik hayatlarında sıklıkla gittikleri kurum/kuruluş ve mekânlarda afişlerin sergilenmesi, bilgilendirici broşürler/kitapçıkların dağıtılması,
• İş hayatına yeni atılacak olan vatani görevdeki er ve erbaşlara yönelik eğitim notu,
• Gençler, işverenler, çalışanlar, öğrenciler, tarım işçileri, sosyal yardım alanlar, esnaf… gibi çeşitli gruplara yönelik bilgilendirici broşür ve  kitapçıklar hazırlanması,
• Sanayi ve ticaret odaları, muhasebeci odaları, ziraat odaları, esnaf odaları… gibi kuruluşlara işbirliği içerisinde periyodik eğitimler düzenlenmesi,
• Ödüllü proje yarışmasının yapılması (Kayıt Dışı İstihdama Kayıtsız Kalma),
• Öğrenciler için eğitim müfredatına bu konuya yer verilmesinin sağlanması,
• İlkokul öğrencilerinde sosyal güvenlik algısının oluşturmak için yapılan bilgilendirme faaliyetleri ve bu hedef kitleye özel hikâye kitapları, çizgi  filmler, oyunlar hazırlanması ve bilgilendirici faaliyetlerin yürütülmesi,
• İş hayatına atılacak olan Meslek Lisesi öğrencilerine yönelik bilgilendirme faaliyetleri,
• Üniversite öğrencilerine; geleceği nasıl planlamaları gerektiğine ve kayıtlı çalışmanın önemine yönelik yapılan bilgilendirici seminerler,
• Toplumu yönlendiren, onlara bilgi veren kanaat önderlerinden muhtarlar ve imamlara yönelik bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları,
• Yerel Medyaya ve Ulusal Medyaya yönelik özel yürütülen bilgilendirme çalışmaları,
• Dizi senarist ve yapımcılarına ile medya profesyonellerine yönelik bilgilendirme çalışmaları,
• Televizyonda yayınlanan dizi ve filmler de bu konuya yer verilmesinin sağlanması,
• Yarışma programlarına bu konudaki sorulara yer verilmesinin sağlanması,
• Kamu spotları ve radyo spotları hazırlanarak kamuoyunda farkındalığın arttırılması.